ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΒΙΝΤΕΟΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΣΤΟ ATHENS IKON

H εγκατάσταση και λειτουργία συστηµάτων βιντεοεπιτήρησης σε χώρους που είναι προσβάσιµοι στο κοινό πρέπει να γίνεται µετά από ουσιαστική αξιολόγηση της αναγκαιότητας της συγκεκριμένης επεξεργασίας σε σχέση µε τον κίνδυνο που ο υπεύθυνος επεξεργασίας επιδιώκει να αντιµετωπίσει και µε το µέγεθος της επίπτωσης στην ιδιωτική ζωή των προσώπων που αφορά. Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει και τη διερεύνηση ηπιότερων µέσων ασφάλειας προσώπων και αγαθών. Ως ηπιότερα νοούνται τα µέσα που είναι εξίσου αποτελεσματικά, αλλά λιγότερο επαχθή για το άτοµο, π.χ. τακτικότεροι έλεγχοι από υπάρχον προσωπικό ασφαλείας, σύστηµα συναγερµού στην είσοδο και την έξοδο κλειστών χώρων, καλύτερος φωτισµός κλπ.

Η προσφορότητα και η αναγκαιότητα της βιντεοεπιτήρησης εκτιµάται µε βάση τον κίνδυνο που ο υπεύθυνος επεξεργασίας θέλει να αντιµετωπίσει σε σχέση µε τον επιδιωκόµενο σκοπό. Εν προκειμένω, αναντίρρητα η τοποθέτηση βασίζεται στην υποχρέωση προστασίας των περιουσιακών αγαθών των πελατών του ξενοδοχείου (πρβλ. ΑΚ 834 επ. για την ευθύνη των ξενοδόχων), καθώς και έννομο συμφέρον να διαφυλάξει τη φήμη του ως ασφαλούς τόπου διαμονής.

Ελαχιστοποίηση δεδοµένων µε βάση την επιλογή συγκεκριμένων τεχνολογιών (privacy by design):

Ο υπεύθυνος επεξεργασίας καλείται να επιλέγει τεχνολογίες όσο το δυνατόν πιο “φιλικές” προς την ιδιωτικότητα (π.χ. συστήµατα µε δυνατότητα κρυπτογράφησης των αποθηκευμένων εικόνων ή/και δυνατότητα “θόλωσης”).

Απαγόρευση επιτήρησης στους χώρους εργασίας

Αναφορικά με την τοποθέτηση και εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος καταγραφής εικόνας στους χώρους του ξενοδοχείου, η τοποθέτηση καμερών πρέπει να περιορίζεται αποκλειστικά σε χώρους που αποσκοπούν στον έλεγχο εισερχομένων/εξερχομένων (όπως π.χ. η κεντρική είσοδος, ο χώρος υποδοχής, οι είσοδοι/έξοδοι των ανελκυστήρων και των κλιμακοστασίων) καθώς και στους χώρους φύλαξης χρημάτων (π.χ. ταμεία) και στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.

Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση καμερών στους χώρους εστίασης και στους διαδρόμους που οδηγούν στα δωμάτια του ξενοδοχείου και σε χώρους όπου ενδέχεται να παρακολουθούνται οι πελάτες ή/και επισκέπτες του ξενοδοχείου. Τέτοιοι χώροι είναι ιδίως οι είσοδοι των κατ’ ιδίαν δωματίων, οι τουαλέτες και οι χώροι όπου πραγματοποιούνται δραστηριότητες αναψυχής (όπως πισίνες, γυμναστήρια, χώροι άθλησης, αποδυτήρια κλπ.)

Στις περιπτώσεις που δεν είναι ευκρινή τα πρόσωπα των ανθρώπων, και συνεπώς δεν μπορεί να γίνει ταυτοποίηση τους, η  διατήρηση των καμερών είναι σύννομη. 

Επίσης, σε ειδικούς χώρους, ο υπεύθυνος βάρδιας ή ο υπεύθυνος ασφαλείας µπορεί να παρακολουθεί σε πραγµατικό χρόνο τους χειριστές µηχανηµάτων υψηλής επικινδυνότητας, µε σκοπό να επέµβειάµεσα αν συµβεί κάποιο περιστατικό ασφαλείας.

Σύμφωνα με το άρθρο 27 παρ. 7 του Ν. 4624/2019, σε κάθε περίπτωση, τα δεδοµένα που συλλέγονται µέσω συστήµατος βιντεοεπιτήρησης δεν επιτρέπεται να χρησιµοποιηθούν ως \ κριτήρια για την αξιολόγηση της συµπεριφοράς και της αποδοτικότητας των εργαζοµένων

Χρόνος τήρησης

Εφόσον από τη λήψη εικόνων που αποθηκεύονται ή τη λήψη που γίνεται σε πραγµατικό χρόνο δεν προκύπτει επέλευση συµβάντος που εµπίπτει στον επιδιωκόµενο σκοπό, τα δεδοµένα πρέπει να καταστρέφονται το αργότερο µέσα σε δεκαπέντε (15) εργάσιµεςηµέρες.

Σε περίπτωση συµβάντος (π.χ. κλοπή, ληστεία, ξυλοδαρµός) σε βάρος του προσώπου ή των αγαθών του υπεύθυνου επεξεργασίας, αυτός επιτρέπεται να τηρεί τις εικόνες στις οποίες έχει καταγραφεί το συγκεκριµένο συµβάν σε χωριστό αρχείο για 30 ηµέρες. Αν το συµβάν αφορά τρίτον, ο υπεύθυνος επεξεργασίας επιτρέπεται να τηρεί τις εικόνες για 3 µήνες. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που το συµβάν αφορά τον ίδιο τον υπεύθυνο επεξεργασίας και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης (π.χ. διερεύνηση απάτης ή διαφθοράς στο πλαίσιο εσωτερικού ελέγχου µιας τράπεζας), ο υπεύθυνος επεξεργασίας έχει την υποχρέωση να γνωστοποιήσει στην Αρχή το αναγκαίο χρονικό διάστηµα τήρησης των εικόνων.

Υποχρέωση ενηµέρωσης

Πριν ένα πρόσωπο εισέλθει στην εµβέλεια του συστήµατοςβιντεοεπιτήρησης, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να το ενηµερώνει, µε τρόπο εµφανή και κατανοητό, ότι πρόκειται να εισέλθει σε χώρο που βιντεοσκοπείται. Προς τούτο, πρέπει να αναρτώνται σε επαρκή αριθµό και εµφανές µέρος ευδιάκριτες πινακίδες, όπου θα αναγράφεται το πρόσωπο για λογαριασµό του οποίου γίνεται η βιντεοσκόπηση (υπεύθυνος επεξεργασίας), ο σκοπός, καθώς και το άτοµο µε το οποίο οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να επικοινωνήσουν για να ασκήσουν τα δικαιώµατα. Στην πινακίδα πρέπει να υπάρχει παραπομπή στον τόπο – σημείο (π.χ. γραφείο, ρεσεψιόν κ.ά.) όπου κάποιος μπορεί να λάβει γνώση της αναλυτικής ενημέρωσης Β΄ επιπέδου για τη λειτουργία του συστήματος βιντεοεπιτήρησης ή/και στην ιστοσελίδα όπου είναι δυνατό να αναρτηθεί η σχετική ενημέρωση. Η ενημέρωση αυτή αφορά τα στοιχεία του Υπεύθυνου Επεξεργασίας, τα στοιχεία του Υπεύθυνου Προστασίας δεδομένων (εφόσον οριστεί), τον σκοπό επεξεργασίας, τη νομική βάση της επεξεργασίας, την ανάλυση των εννόμων συμφερόντων του Υπευθύνου Επεξεργασίας, τους αποδέκτες του υλικού βιντεοεπιτήρησης και την πρόσβαση σε αυτό, τον χρόνο τήρησης των δεδομένων, τα δικαιώματα των υποκειμένων και τον τρόπο άσκησης αυτών.

Χώροι στους οποίους η εγκατάσταση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης απαγορεύεται, καθώς προσβάλλεται ο σκληρός πυρήνας του δικαιώματος στην προστασία της ιδιωτικής ζωής: 

Ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν επιτρέπεται σε καμιά περίπτωση να λαμβάνει εικόνα από χώρους στους οποίους τα υποκείμενα των δεδομένων έχουν αυξημένες προσδοκίες για την ιδιωτικότητά τους, όπως από α) χώρους και προθαλάμους τουαλετών ανεξάρτητα του είδους της επιχείρησης ή του φορέα που βρίσκονται οι χώροι αυτοί και β) αποδυτήρια και λουτρά προσωπικού ή πελατών. Ειδικά για την αποφυγή κλοπών, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να λαμβάνει εναλλακτικά μέτρα, όπως τη χρήση ερμαρίων που κλειδώνουν ή διαχωρισμένων χώρων φύλαξης.

Λήψη εικόνας από παράπλευρες οδούς και πεζοδρόμια: Κατά την επιτήρηση της περιμέτρου κτιρίων με σκοπό την ασφάλεια προσώπων ή/και αγαθών (π.χ. προστασία της ιδιοκτησίας από φθορές), απαγορεύεται η λήψη εικόνας από παράπλευρες οδούς και πεζοδρόμια, καθώς ενυπάρχει ο  κίνδυνος παρακολούθησης των περαστικών. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μια τέτοια λήψη μπορεί να επιτρέπεται μόνο εφόσον πρόκειται για χώρο με αυξημένες ανάγκες ασφαλείας οι οποίες προσδιορίζονται (α) είτε λόγω της “φύσεως” του χώρου (π.χ. κρατικά κτίρια) (β) είτε επειδή πρόκειται για χώρο όπου έχουν προηγηθεί επικίνδυνες επιθέσεις κατά της ζωής και της  περιουσίας και υπάρχουν πλέον δικαιολογημένες υπόνοιες ότι ενδέχεται να πραγματοποιηθούν και άλλες. Στις περιπτώσεις αυτές η λήψη πρέπει να περιορίζεται στον απολύτως απαραίτητο παράπλευρο χώρο.

Κάμερες με δυνατότητα στρέψης και εστίασης: Η χρήση τέτοιων καμερών μπορεί να επιτρέπεται μόνο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο υπεύθυνος επεξεργασίας παρακολουθεί κινήσεις φυσικών προσώπων σε πραγματικό χρόνο προκειμένου να επέμβει άμεσα προς αποτροπή κάποιου συμβάντος (π.χ. νυχτερινή ασφάλεια σε μεγάλους χώρους, όπως αποθήκες κ.α.) και εφόσον έχουν ληφθεί όλα τα απαιτούμενα τεχνικά μέτρα για τον περιορισμό της περιοχής λήψης στην απολύτως απαραίτητη (π.χ. με χρήση της λειτουργίας απόκρυψης περιοχών – λειτουργία “μάσκας”).

Δεδομένα ήχου: Απαγορεύεται η επεξεργασία δεδομένων ήχου για τους αναφερόμενους στην Οδηγία σκοπούς. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις η επεξεργασία δεδομένων ήχου μπορεί να επιτραπεί μόνο εφόσον ο υπεύθυνος επεξεργασίας αιτιολογήσει την αναγκαιότητα του μέτρου αυτού ειδικά και η Αρχή το κρίνει ως απολύτως απαραίτητο για την εξυπηρέτηση του επιδιωκόμενου σκοπού.

Ενόψει όλων των ανωτέρω, συνιστάται:

– Η Τοποθέτηση πινακίδων ενημέρωσης για τη βιντεοεπιτήρηση σε επαρκή και εμφανή σημεία σε όλα τα σημεία που είναι τοποθετημένες κάμερες

-Τα δεδομένα των καμερών πρέπει να καταστρέφονται το αργότερο µέσα σε δεκαπέντε (15) εργάσιμες ηµέρες από τη λήψη τους.

-Σύμβαση με την εταιρεία που εγκατέστησε τις κάμερες, η οποία έχει πρόσβαση στο καταγραφικό. Έλεγχος νομιμότητας της πρόσβασης στο καταγραφικό, επιτρεπτή μόνο εφόσον έχει ανατεθεί η επιτήρηση των δεδομένων λήψης για τυχόν εντοπισμό κρούσματος παραβατικότητας.

-Εκτίμηση αντικτύπου μόνον εφόσον κριθεί αναγκαίο από τεχνολογικής απόψεως, καθόσον η κρατούσα γνώμη στη νομική θεωρία δεν την κρίνει απαραίτητη όσον αφορά τις κάμερες σε Ξενοδοχεία, οι οποίες παρακολουθούν την ασφάλεια των χώρων.

-Λήψη επαρκών  μέτρων φύλαξης του καταγραφικού.

-Στις περιπτώσεις που δεν είναι ευκρινή τα πρόσωπα των ανθρώπων, και συνεπώς δεν μπορεί να γίνει ταυτοποίηση τους, η  διατήρηση των καμερών είναι σύννομη.

-Διόρθωση θέσεων καμερών ή και αφαίρεσή τους κατά τα ανωτέρω.

-Διατήρηση για λόγους ασφάλειας προσώπων και αγαθών της κάμερας στον χώρο της υποδοχής (ρεσεψιόν). Η τοποθέτηση της συγκεκριμένης κάμερας  κρίνεται σύννομη.

-Διόρθωση κατά το δυνατόν της θέσης της κάμερας στην είσοδο εξωτερικά του κτιρίου ώστε να μην καταγράφονται οι περαστικοί και οι πινακίδες των διερχόμενων οχημάτων, άλλως αφαίρεσή της, εκτός εάν στην περιοχή έχουν προηγηθεί επικίνδυνες επιθέσεις κατά της ζωής και της  περιουσίας και υπάρχουν πλέον δικαιολογημένες υπόνοιες ότι ενδέχεται να πραγματοποιηθούν και άλλες.

-Δεν κρίνεται σύννομη η τοποθέτηση της κάμερας στο χώρο του Bar, καθώς πρόκειται για χώρο εστίασης, συνίσταται η αφαίρεσή της.

-Η τοποθέτηση της κάμερας στο υπόγειο κρίνεται σύννομη.

-Διόρθωση της θέσης των καμερών στους διαδρόμους ώστε να μην καταγράφονται οι είσοδοι των δωματίων και οι διάδρομοι που οδηγούν στα δωμάτια. Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση καμερών στους διαδρόμους και στους χώρους που οδηγούν στα δωμάτια του ξενοδοχείου, στις εισόδους των κατ’ ιδίαν δωματίων και σε χώρους όπου ενδέχεται να παρακολουθούνται οι πελάτες ή/και επισκέπτες του ξενοδοχείου. Η τοποθέτηση των καμερών πρέπει να περιορίζεται αποκλειστικά σε χώρους που αποσκοπούν στον έλεγχο εισερχομένων/εξερχομένων (όπως π.χ. οι είσοδοι/έξοδοι των ανελκυστήρων και των κλιμακοστασίων).